Welkom in Project 22. Via deze niet-echt-wekelijkse nieuwsbrief ga ik op zoek naar de concepten van de 22ste eeuw. Wat wordt vandaag ontdekt en herontdekt, wetenschappelijk of historisch, dat de volgende eeuw zal vormgeven. 🍄
Dit is de tweede editie van Project 22. Ik vertel hoe ik überhaupt tot het idee kwam. Een introductie tot Project 22 lees je hier.
Ik luisterde tijdens het schrijven naar deze tijdloze muziek.
Could you patent the sun?
Hoeveel duizend besmettingen er per dag zijn? Of intensive care bedden bezet ? Wat is het verschil tussen code rood of oranje op de barometer? Ik volg niet meer. Ik heb me de laatste maanden afgesloten van het Corona nieuws. Geen ruis.
Daardoor ben ik ook niet op de hoogte over de lange termijn visie op onze gezondheidszorg. Hoe benaderen we onze gezondheid op een manier die duurzaam is, bestand tegen shocks als die van vandaag. Maar vooral gericht op het gezond leven in plaats van genezen. Wordt daar ook over nagedacht door het overlegcomité? I hope so. But I guess not.
Zoals ik vorige week al aangaf heb ik mijn focus verlegd van de crisis van vandaag (een crisis die we overigens zelf in stand houden) naar de mogelijkheden op lange termijn. Van ‘22 naar de 22ste eeuw. En zoals ik ook al schreef hielp het boek The Good Ancestor van Roman Krznaric om mijn horizon te verleggen.
De premisse van het boek is geweldig in zijn eenvoud: hoe kunnen we leven als goede voorouders? Niet grootouders, maar voorouders. Zeven generaties ver desnoods. Of zoals de Warmste Week zei: nu zorgen voor later.
De uitdrukking 'goede voorouder’ is iets dat Jonas Stalk, de uitvinder van het eerste polio vaccin, liet optekenen: “Our greatest responsibility is to be good ancestors” zei hij ooit. Jonas Salk is de geschiedenis in gegaan als altruïst. Dat omwille van iets wat hij niet gedaan heeft: zijn vaccin patenteren. Er is discussie of dat dit een morele keuze was of niet. Desalniettemin is zijn verklaring wel legendarisch. Te midden een pandemie antwoordde hij dit op de vraag waarom er geen patent voor het polio vaccin was: “Could you patent the sun?”
Jonas Salk
Riolen en Kathedralen
Waarom maakte dit boek zo een diepe indruk op mij deze zomer? Daar heb nadien vaak over nagedacht. Let me explain.
Roman Krznaric argumenteert waarom en hoe we moeten leren denken op lange termijn. De reden hiervoor is vrij evident: het korte termijn denken van politiek en economie heeft ons tot een situatie gebracht die onze beschaving in gevaar brengt. Geef toe, terwijl we conferenties over de 4de industriële revolutie bijwonen, zijn we de 6th Mass Exctinction aan het organiseren.
Het bijzondere aan het Krznaric’s betoog is dat hij het brengt zonder emotioneel of ideologisch kader. Door de uitdagingen op lange termijn te zien (zowel vooruit als terug in de tijd), worden ze ontkoppeld van de politieke denkkaders die er rond hangen. De analyse gebeurt niet links of rechts op politieke spectrum maar oriënteert zich met de toekomst als kompas. Dat werkt bevrijdend. En met vrijheid komt hoop.
Mijn denken is sindsdien echt veranderd. Zo zag ik mezelf deze zomer naast een rij rioolbuizen staan. Al maanden waren er wegwerkzaamheden in de straat aan de gang. We vonden het vooral vuil, luid en lastig. Totdat ik plots aandacht had voor wat er gebeurde: de installatie van nieuwe riolering. Buizen van een meter hoog lagen naast elkaar, klaar om in de grond te verdwijnen. En ja, dat creëerde veel ongemak op weg naar school. Maar het is wel een ingreep met de bedoeling om “zeker 70 jaar mee te gaan!” Dat vertelde de werfleider me toen ik het hem vroeg. Een ingenieur, blank. De werkmannen, allemaal mensen van kleur… Anyway, ik dwaal af.
De St-Baafsriool
Cathedral Thinking, zo wordt deze manier van denken of handelen genoemd. Denk er eens aan als je de St-Baafskathedraal in Gent voorbij fietst. De bouwlieden in de middeleeuwen begonnen met de bouw van zo een project wisten dat ze dit niet voor zichzelf deden. Het gebouw werd immers niet opgeleverd tijdens hun leven. De toren, om een voorbeeld te geven, werd gebouwd tussen 1462 tot 1538. Dat is vandaag beginnen aan een gebouw dat pas in 2098 klaar zal zijn (maar wel eeuwen zal blijven staan).
Cathedral thinking is een van de zes manieren (hier lees je kort over de andere) hoe we volgens Krznaric op lange termijn kunnen leren denken. Het hoeft hierbij niet steeds over fysieke of infrastructurele werken te gaan. De oprichting van instituten zoals de Verenigde naties of De Europese Unie zijn ook vormen van Cathedral Thinking. Of de New Deal in de VS. Niet toevallig allemaal na een grote crisis. Misschien hadden we zoiets als de New Deal kunnen doen tijdens de pandemie.
Hopelijk begrijp je nu iets beter de motivatie achter dit nieuwe project.
Via deze nieuwsbrief houd ik je op de hoogte van de ontdekkingen, ideeën, tradities of concepten die ik zal onderzoeken… Waarover deze zullen gaan? Dat laat ik nog even open. Ik wil er eerst eens over brainstormen met anderen. Elf lezers schreven zich in voor de meeting op woensdag 02.02.22. Nee, het zijn niet enkel vrienden. Nee, er komen niet enkel venten. En ja, je mag ook gewoon komen luisteren.
Zin om mee op onderzoek te gaan? Attend hier.
Nieuwsgierig naar Krznaric’s verhaal? Dit seminarie (ook in podcast) vind ik de beste vertolking. Op een klein uurtje ben je helemaal mee.